RENK VE TEMEL TANIMLAMALAR 12.10.2016

       Bu değerlendirme Mimarlık İlke ve Kavramları hocam sayın Selahattin ÖNÜR'ün ilk verdiği okuma olan Ahmet ÖZOL hocamın Renk adlı yazısına ilişkin olacaktır.

        Işıklar renkleri barındırır. Bir cisim tarafından her dalga boyunda yayılan ışık miktaro ışığı üreten cismin sıcaklığına bağlıdır. Sıcak cisimler ışıklarını daha çok kısa dalga boyunda yayarken, soğuk cisimler daha uzun boylu dalgalarda ışık yayar. Bir cismin radyasyon (ışıma) ısısı o cismin en fazla ışık verdiği dalga boyu ile ilişkilidir. Bir nesne görülebilen tüm ışınları emerse siyah görünür. Hiç emmezse beyaz ya da saydam görünür. Karşıt değerler ilişkisinde birbirini itme ya da çatışma söz konusuyken yüzeylerdeki renklerin kendi karşıtlarına gereksinim duyurtması psiko-fizyolojik bir olaydır. Renk ışıktan çıksa da, renk karıştırma ve kullanımdaki esaslar renk kaynağının ışık veya boya olmasına göre faklılık gösterir. Işığın ışınları direk ışıktır, oysa boyanın rengi yansıtılmış ışıktır. Renk özelliklerine göre ister doğal ister yapay olarak elde edilmiş olan boyaların etkisel durumuna ilişkin tanımlamaya göre boya maddesi (pigment) açıklanması gerekir.

    Pigment: Bir yüzeye renk katmada kullanılan sıvı toz ya da değişik medyumlarla karışımlı boya maddelerinin renk sağlayan niteliğin pigment denir.

        Geleneksel renk kuramında, üç pigment renk vardır. Kırmızı, mavi, sarı. Başka renklerle karışmamış olan bu renkler birincil (primar) renklerdir. Bu primar renklerin karışımından oluşan turuncu-yeşil-mor renkleri de ikincil (secondary) renklerdir. Komşu olmayan ve çemberde her rengin karşısında yer alan renge, 'karşıt renk' (contraste) denir. Karşıtlıklarının yanısıra birbirine gereksinim duyurtma özelliklerinden dolayı karşıt renkler aynı zamanda 'tamamlayıcı renkler' (complementaries) olarak tanımlanır. 

     Doyum (Saturation): İki karşıt renk pigment olarak karıştırılırsa krom grisine dönüşmeye başlar. Tamamlayıcı karışım yapılarak grileşme derecelerine ise doyum denir.

        Hue: Renk çemberinde yer alan renklerden herbirinin diğerinden ayırtan ve rengin karakterinitanımlatan özelliğine 'Hue' denir. 

        Değer: Bir renkteki açıklık koyuluk derecesidir.

        Analog Renkler: Renk çemberinde yer alan renklerde yan yana gelenlere analog renkler denir.